Angst onder ruiters

Onderzoek naar oorzaken

Angst is een emotie die gemakkelijk wordt herkend. Bijna alle typen angst veroorzaken een lichamelijke alarmreactie die overeenkomen met stress, zoals een verhoogde hartslag, zweten en trillen. Een angst gevoel is pas echt vervelend indien het helemaal niet nuttig is, ofwel angstgevoelens die juist afhouden van dingen die ze zouden moeten of willen doen, ook wel abnormale angst genoemd.

Mei 2012 heeft angstmetpaardrijden.nl een onderzoek uitgevoerd onder angstige ruiters. Hieronder de resultaten:

Algemeen

Naar aanleiding van een gehouden enquête door angstmetpaardrijden.nl in 2012 blijkt dat de gemiddelde leeftijd van angstige ruiters ligt rond de 35 jaar. De ruiters beschikken over gemiddeld 15 jaar rijervaring, waarvan 80% van de respondenten de beschikking heeft over een eigen paard. Opvallend is de beperkte hoeveelheid wedstrijdruiters welke hebben deelgenomen aan de enquête. In totaal slechts 12,5%. Dit kan echter wel overeenkomen met de totale populatie paardrijden. Uit gegevens van de KNHS blijkt namelijk dat 80% van de paardrijdliefhebbers, recreatief rijdt.

Ontstaan van angst

Het eerste deel van het onderzoek besteedde aandacht aan het ontstaan van angst en de belangrijkste angstmomenten tijdens het paardrijden. Uit de resultaten blijkt dat angst in 37,5% van de gevallen ontstaat door een eerder ongeval wat leidde tot lichamelijke schade bij de ruiter. Op de tweede plaats staat een ongeval wat bijna leidde tot lichamelijke schade (25%) en daarna in chronologische volgorde de volgende oorzaken:
  1. Leeftijd gebonden angst bij ruiter
  2. Langere periode niet gereden
  3. Nieuw paard
  4. Leeftijd gebonden angst bij paard
  5. Getuige van een ongeval
  6. Beginnende ruiter
Dit resultaat is in lijn met een Engels onderzoek, waaruit ook blijkt dat een ongeval wat leidde tot lichamelijk letsel op nummer één staat van het ontstaan van angst.

Angstmomenten

De belangrijkste angstmomenten tijdens het paardrijden vinden plaats tijden het rijden in een buitenbak met wind, een buitenrit of een bosrit. Tijdens het opstappen en het rijden in een buitenbak zijn de angst momenten minimaal aanwezig.

Angst bij ruiters

De grootste angst bij ruiters komt na een val. Een val is de nummer één oorzaak waardoor ruiters een volgende keer angstiger zijn om op te stappen. Ook een kijkerig paard verhoogt het angst niveau van ruiters tijdens het paardrijden. Op een derde plaats staat het schrikgedrag van een paard. Na een schrikreactie wordt de angst verhoogd. Vele ruiters maken zich daarnaast vooraf zorgen over potentiële situaties die kunnen voorkomen waarbij het paard schrikt of ruiters ten val kunnen komen, met alle potentiële gevolgen van dien. Dit benadrukt het belang van het mentale aspect bij angstige ruiters. Als laatste wordt aangegeven dat menig ruiter niet graag op een ‘vreemd’ paard rijdt. 17% heeft overwogen te stoppen met paardrijden.

Opvallend is overigens dat respondenten aangeven dat een bodyprotector niet of onvoldoende helpt in het verminderen van angstgevoelens. Evenals het luisteren van muziek.

Overwinnen van angst

In het onderzoek is aandacht besteed aan het overwinnen van angst. Zes ondersteuningsmogelijkheden zijn gegeven om angst te kunnen overwinnen, te weten:
  • Houding en zitles
  • Valtraining
  • Schriktraining
  • Grondwerkles
  • Bewustwording van ademhaling en het mentale aspect
  • Contact met lotgenoten.
Uit de resultaten blijkt dat “bewustwording van ademhaling en het mentale aspect” als het belangrijkste handvat wordt gezien om angst te kunnen overwinnen. Op een gedeelde tweede plaats komt houding en zitles en schriktraining. Contact met lotgenoten volgt op een derde plaats en valtraining en grondwerkles wordt als het minst effectief beschouwd als handvat in het overwinnen van angst.

Eigen pogingen

Het slot gedeelte van het onderzoek richt zich op de pogingen die angstige ruiters zelf hebben ondernomen om minder angstig te zijn. Een grote diversiteit aan mogelijkheden komen voorbij. De top vijf van eigen pogingen is gericht op:
  1. Stap voor stap grenzen verlegd in het eigen tempo
  2. Hulp inroepen van anderen
  3. In het beginsel enkel de dingen doen die vertrouwen geven
  4. Het volgen van extra algemene lessen
  5. Contact zoeken met lotgenoten. 

Opvallend is dat houding en zitles hier op de zesde plaats volgt, daar waar het nog bij de stellingen met betrekking tot het overwinnen van angst in de top drie voorkomt. In de praktijk blijkt dus dat houding en zitles als een nuttig hulpmiddel wordt gezien om angst te overwinnen, maar dat het in werkelijkheid nog maar weinig daadwerkelijk wordt toegepast.


Positief is dat bijna iedereen in meer of mindere mate vorderingen maakt in het overwinnen van angst. Slechts 5% lukt het niet om enige vorm van vordering te maken. Voor 12,5% van de respondenten betekende dit overigens wel dat zij hiervoor een paard hebben verkocht.

Concluderend blijkt dat 72,5% van de respondenten (al dan niet met eigen paard) geïnteresseerd zou zijn in een cursus met praktische handvatten om angst te overwinnen.